Rys historyczny
Początki zastosowania metody symulacji do nauki praktycznych umiejętności sięgają roku 1929, w którym to Amerykanin Edwin Albert Link buduje symulator samolotu o nazwie „Blue Box”. Składał się on z fragmentu kadłuba oraz kokpitu wraz z pełnym układem sterowania. Na początku nowym urządzeniem interesowały się tylko parki rozrywki. W roku 1934 na terenie Stanów Zjednoczonych dochodzi do serii katastrof samolotów pocztowych. Po analizie problemu przez ekspertów wojsko decyduje się na zakup 6 symulatorów Blue Box, które w niedługim czasie stają się niezbędnym narzędziem do szkolenia pilotów na całym świecie.
Kilkadziesiąt lat stosowania symulatorów w edukacji pilotów oraz opracowanie wielu standardów nauczania pokazuje, że można stworzyć bezpieczne środowisko, realnie odwzorowujące rzeczywistość, którego złożoność można dostosować do stopnia wyszkolenia uczestnika. Dzięki temu szkolenie pilotów staje się jeszcze bardziej skuteczne i umożliwia zdobywanie praktycznego doświadczenia, co przy stosowaniu innych metod nie zawsze jest możliwe.
W latach 60 XX wieku twórca plastikowych lalek Ausmund Laerdal konstruuje fantom do nauki sztucznego oddychania – Resusci-Anne. Fantom pozwalał na trening dwóch podstawowych dla każdego medyka umiejętności: odgięcia głowy do tyłu i uniesienia żuchwy. Z biegiem czasu udoskonalony został o sprężynę pozwalającą na trening ucisków klatki piersiowej. Resusci-Anne jest obecne najczęściej wykorzystywanym trenażerem na świecie. W 1968 roku Michael Gordon pokazał pierwszy symulator pacjenta, Harvey. Jego funkcje pozwalały na odtwarzanie różnych stanów związanych z układem krążenia np. badanie ciśnienia, osłuchiwanie serca, czy badanie tętna.
Dwa wyżej opisane manekiny są traktowane jako tzw. kamienie milowe w powstawaniu symulatorów do szkolenia personelu medycznego. Wraz z rozwojem informatyki, technologii tworzyw sztucznych, czy elektroniki współczesne fantomy/symulatory są w stanie odzwierciedlać coraz więcej nowych funkcji, wierniej odtwarzać starsze, a ich wygląd coraz bardziej przypomina prawdziwego człowieka.
Krótka charakterystyka
Symulacja medyczna jest techniką nauczania, która umożliwia uczącym się nabycie umiejętności, kompetencji i wiedzy poprzez uczestniczenie w sytuacjach spotykanych w życiu codziennym. Odgrywanie ról i analiza przypadku są najczęściej wykorzystywanymi w nauczaniu technikami symulacji. Są to metody, które umożliwiają rozwiązywanie problemów w warunkach rzeczywistych oraz omówienie postępowania zaraz po zakończeniu ćwiczenia. Wymagają one posiadania przez nauczających wcześniejszego praktycznego doświadczenia w przedmiocie. Jedną z najważniejszych wartości symulacji jest wykorzystanie potencjału i emocjonalnego zaangażowania uczących oraz możliwość poznania przypadku.
Symulacje wysokiej wierności to najbardziej zaawansowana odmiana zajęć symulacyjnych. Wymaga przygotowania odpowiedniego scenariusza z uwzględnieniem wielu szczegółów np.: zagadnienia których mają nauczyć się uczestnicy, historia choroby pacjenta, role uczestników, niezbędny sprzęt, charakteryzacja manekina, wyniki badań dodatkowych itp. Tego rodzaju zajęcia powinny odbywać się w wiernie odwzorowanym środowisku np. sala SOR, czy sala operacyjna, a manekin (symulator pacjenta) powinien realnie odzwierciedlać funkcje życiowe człowieka. Sprzęt medyczny, którym będą posługiwać się uczestnicy to w zdecydowanej większości prawdziwy sprzęt wykorzystywany w rzeczywistości. Do podstawowego wyposażenia sali symulacyjnej wysokiej wierności należy również sprzęt audio-wideo służący do nagrywania przebiegu symulacji oraz sala (pomieszczenie debriefingu), w której takie nagranie można odtworzyć, tym samym pozwalając na komfortowe omówienie ćwiczeń w formie tzw. debriefingu.
Symulacje niskiej wierności są zajęciami, w trakcie których uczestnicy zdobywają lub podnoszą jakość konkretnej umiejętności. Mogą to być różne czynności manualne (cewnikowanie, udrażnianie dróg oddechowych, zakładanie dostępu doszpikowego itp.) lub nauka obsługi jakiegoś urządzenia (elektroterapia, obsługa respiratora itp.). Do prowadzenia tego rodzaju zajęć nie jest potrzebna wiernie odwzorowana sala ćwiczeniowa, tak samo nie są również wykorzystywane zaawansowane symulatory pacjenta. Podczas zajęć symulacji niskiej wierności uczestnicy korzystają z tańszych w eksploatacji trenażerów, czyli prostych fantomów, przeznaczonych do ćwiczeń konkretnej umiejętności (kończyna górna do nauki zakładania dostępu dożylnego, głowa do przyrządowego udrażniania dróg oddechowych itp.).
Symulacja w CDiSM
W Centrum znajduje się dziesięć zaawansowanych, pełnopostaciowych symulatorów pacjenta (siedem symulatorów osoby dorosłej, symulator dziecka, symulator niemowlęcia i symulator porodowy z symulatorem noworodka). Sale symulacyjne wiernie odzwierciedlają rzeczywiste pomieszczenia, a znajdujące się na salach wyposażenie w zdecydowanej większości jest prawdziwym sprzętem medycznym (m.in. aparat do znieczulenia, respiratory, defibrylatory, kardiomonitory, laryngoskopy). Poza sprzętem medycznym sale symulacyjne wyposażone są w system audiowizualny pozwalający na rejestrację przebiegu sesji symulacyjnej w formie filmu, z którego można skorzystać w trakcie debriefingu. W celu omówienia sesji symulacyjnej osoba prowadząca zajęcia może przejść z uczestnikami do jednego z trzech mniejszych pomieszczeń tzw. „sal do debriefingu”. Są to mniejsze pomieszczenia wyposażone w rzutnik, komputer oraz sprzęt audio, w których w wygodny sposób można przeprowadzić podsumowanie przebiegu sesji symulacyjnej.
Oprócz pomieszczeń przeznaczonych do prowadzenia zaawansowanych sesji symulacyjnych Centrum udostępnia cztery sale ćwiczeniowe, przeznaczone głównie do tzw. symulacji niskiej wierności. Są to przede wszystkim ćwiczenia umiejętności manualnych, w których wykorzystuje się są mniej zaawansowane fantomy, modele szkoleniowe czy trenażery np.: manekiny do nauki prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej, modele kończyn do nauki wkłuć, poduszki do nauki szycia chirurgicznego, modele do odbarczenia odmy opłucnowej itp.
